Stroisz, czyli gałązki drzew i krzewów iglastych, szczególnie jodły, są podstawowym materiałem do wyrobu różnych ozdób nagrobnych np. wiązanek, wianków, warkoczy. Zwiększony popyt na ten materiał roślinny, także roślin gatunków chronionych, stanowi poważne zagrożenie dla naszych lasów.

W ramach corocznej akcji „Stroisz" leśnicy, w szczególności straż leśna, współpracują z jednostkami Policji, Straży Granicznej i Straży Miejskich. Wspólnie patrolują drogi, targowiska i tereny przy cmentarzach, kontrolując przewóz i sprzedaż nielegalnego stroiszu. W najbardziej narażonych miejscach w lasach służby leśne wykorzystują monitoring kamer. W tym roku w lasach zamontowano kilkadziesiąt urządzeń monitorujących miejsca potencjalnie narażane na tego rodzaju kradzieże. Ma to usprawnić działania Straży Leśnej.

Drzewem najbardziej narażonym na dewastację jest jodła, z której wykonywane są wieńce i stroiki. Efektem nielegalnego pozyskiwania stroiszu są widoczne w lesie kikuty młodych drzew, niemal całkowicie pozbawione gałązek. Wiązka stroiszu to jedna zniszczona ok. 20-letnia jodła. Złodzieje stroiszu nie zaprzątają sobie głowy pielęgnacją i dobrem lasu. Tną jak popadnie, byle szybciej, byle więcej. Oprócz jodły na zniszczenie narażone są także inne drzewa i krzewy iglaste, a także rzadkie rośliny chronione, takie jak widłaki i mchy.

Poważnie uszkodzone drzewa  mają niewielkie szanse na przeżycie, dlatego zanim kupimy gałęzie stroiszu, warto pomyśleć, czy nie pochodzi on z kradzieży i zapytać
o dokument pochodzenia. Lasy Państwowe oferują sprzedaż na asygnaty stroiszu pozyskanego przy pracach pielęgnacyjnych prowadzonych w drzewostanach, a także ze specjalnie zakładanych plantacji drzew i krzewów iglastych w szkółkach roślin ozdobnych. Osoby, które sprzedają stroisz powinny posiadać dokumenty, poświadczające legalność pozyskania. Jeśli stroisz pochodzi z Lasów Państwowych sprzedający powinien mieć tzw. asygnatę, którą wystawia nadleśnictwo.

Złodziejom oraz nieuczciwym sprzedawcom grozi mandat do 500 złotych lub sprawa w Sądzie Rejonowym i grzywna do 5 000 złotych. Dziś w walce z niszczeniem jodły pomaga nauka. Analiza DNA stanowi twardy dowód akceptowany przez polskie sądy. W przypadku ujawnienia u podejrzanego gałęzi jodły nieznanego pochodzenia, istnieje możliwość udowodnienia, że zostały one pozyskane z konkretnych drzew, uszkodzonych na terenie nadleśnictwa lub plantacji. W takim przypadku badanie polega na porównaniu profili genetycznych zakwestionowanych gałęzi i uszkodzonych drzew w lesie czy plantacji. Do badania wystarczą nawet pojedyncze igły.

***

W ubiegłym roku w całym kraju podczas akcji „Stroisz" stwierdzono 50 przypadków nielegalnego pozyskiwania gałązek, 130 przypadków kradzieży drewna oraz znaleziono 155 wnyków. Strażnicy leśni nałożyli ponad 300 mandatów na kwotę 36 tys. zł.

W roku 2013 w całym kraju podczas akcji „Stroisz" stwierdzono 40 przypadków nielegalnego pozyskiwania gałązek, 164 przypadki kradzieży drewna. Strażnicy Leśni nałożyli ponad 400 mandatów na kwotę 38 tys. zł.