Ponad 100 leśników z całej Polski wzięło udział w dwudniowej konferencji poświęconej losom leśników zaangażowanych w czasie II wojny światowej w działania ruchu oporu, więzionych i zamordowanych w KL Auschwitz oraz historii pierwszych transportów Polskich więźniów politycznych do obozu Auschwitz. Konferencji towarzyszyła wystawa biogramów pomordowanych leśników, miejsc pacyfikacji leśniczówek i innych wydarzeń świadczących o dużym zaangażowaniu tej grupy zawodowej w walkę
z okupantem.

Konferencja została wpleciona w przypadającą 14 czerwca br. 82. rocznicę pierwszego transportu Polaków do KL Auschwitz i obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Organizatorami konferencji byli:  Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, Stowarzyszenie Leśników „Przyjaźń” im. św. Jana Gwalberta oraz Lasy Państwowe.

Patronat honorowy nad konferencją objął Pan Józef Kubica, p.o. Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, który wziął udział w pierwszym dniu konferencji.
Z leśnikami spotkał się także Pan Edward Siarka, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Pełnomocnika Rządu ds. Leśnictwa i Łowiectwa. Podczas konferencji minister i dyrektor generalny wygłosili krótkie przemówienia odnoszące się do ofiary leśników złożonej na ołtarzu wolnej Polski, zapoznali się z wystawą poświęconą leśnikom więzionym w KL Auschwitz a także złożyli kwiaty przed pomnikiem rtm. Witolda Pileckiego, Ścianą Straceń i budynkiem, w którym przetrzymywano więźniów z pierwszego transportu. W drugim dniu konferencji dyrektora generalnego oficjalnie reprezentował Paweł Szczygieł, Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie.

W pierwszym dniu konferencji jej uczestnicy zapoznali się z historią KL Auschwitz, zwiedzili najważniejsze obiekty obozu zagłady i przygotowali się merytorycznie do zasadniczej części konferencji i wydarzeń rocznicowych zaplanowanych na dzień 14 czerwca br.

Pierwszy transport z załadowanymi do wagonów 728 Polakami - więźniami politycznymi, wyruszył z Tarnowa do Auschwitz w dniu 14 czerwca 1940 roku.
W transporcie znajdowali się członkowie ruchu oporu, działacze polityczni i społeczni, duchowni katoliccy, lekarze, nauczyciele oraz niewielka grupa Żydów. W tym transporcie znajdował się m.in. Bronisław Czech, narciarz, trzykrotny olimpijczyk, który zmarł z wycieńczenia 5 czerwca 1944 r., oraz Marian Kołodziej świadek zgłoszenia się na śmierć franciszkanina, ojca Maksymiliana Marii Kolbe w zamian za ocalenie życia innego więźnia, Franciszka Gajowniczka. Męczeństwo franciszkanina obudziło nadzieję, dodało więźniom wiary w człowieczeństwo, przysporzyło sił do walki o przeżycie, oswoiło lęk przed śmiercią i wyzwoliło pragnienie złożenia świadectwa o tym co człowiek stworzył człowiekowi.

Według aktualnej wiedzy historycznej z grupy 728 polskich więźniów pierwszego transportu przeżyło zaledwie ok. 200. Od czerwca 1940 roku do wiosny (kwiecień lub maj) 1942 roku, 95 proc. więźniów KL Auschwitz stanowili Polacy. W latach 1940-1945 osadzono w KL Auschwitz około 150 tys. Polaków, spośród których około 75 tys. zginęło w tym obozie.

W KL Auschwitz więziono wielu leśników, którzy przez okupanta byli szczególnie znienawidzoną grupą zawodową. Powodem było mocne zaangażowanie w ruch oporu, organizację tras przerzutowych, punktów kontaktowych i pomoc partyzantom. Historykom udało się odtworzyć życiorysy 205 leśników, zebranych w wydanej w 2020 roku publikacji Księga Pamięci Leśników. Udało się także ustalić, że w KL Auschwitz i innych obozach zginęło ok. 170 pracowników leśnictwa.

Drugi dzień konferencji otworzył Andrzej Kacorzyk, dyrektor Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście przekazując wiedzę na temat obozu
KL Auschwitz. Temat „Pierwszych transportów Polaków do Auschwitz” zgłębił podczas wkładu dr Piotr Setkiewicz. Duży potencjał wiedzy przekazano uczestnikom podczas dyskusji moderowanych przez Panią Teresę Wontor-Cichy i ks. dr. Lucjana Bielasa.

Dwa panele dyskusyjne „Polscy leśnicy w trakcie II wojny światowej. Pomoc i współpraca z oddziałami partyzanckimi”  z udziałem Arkadiusza Bąka z Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, Krzysztofa Pięciaka z krakowskiego oddziału IPN oraz Piotra Kacprzaka, współautora Księgi Pamięci Leśników deportowanych do KL Auschwitz oraz „Rodzinna pamięć” – dyskusja z udziałem rodzin byłych więźniów KL Auschwitz – Wandy Nowickiej, Małgorzaty Trojanowskiej, Eleonory Szafran, Józefy Posch-Kotyrby, śledziło stacjonarnie i online kilkaset osób.

14 czerwca br. leśnicy uczestniczący w konferencji wzięli udział w oficjalnych uroczystościach 82. rocznicy pierwszego transportu i oddali hołd ofiarom KL Auschwitz.

Dyrektor RDLP w Krakowie, Pan Paweł Szczygieł, Prezes Stowarzyszenia Leśników „Przyjaźń” im. św. Jana Gwalberta, Pan dr Robert Głodowski oraz ks. dr Lucjan Bielas  złożyli kwiaty przed Ścianą Straceń, przed pomnikiem rtm. Witolda Pileckiego i przed budynkiem, w którym przetrzymywano więźniów z pierwszego transportu z Tarnowa.

Leśnicy zobaczyli także przestrzenną wystawę – wstrząsające świadectwo obozowej apokalipsy prezentowane w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach. „Klisze pamięci. Labirynty” to grafiki więźnia KL Auschwitz z pierwszego transportu, Mariana Kołodzieja, który o tym co działo się w obozie milczał przez 50 lat.

Potem, odczytując znaczenie słów poety Zbigniewa Herberta „Ocalałeś nie po to aby żyć masz mało czasu trzeba dać świadectwo”, przekazał światu doświadczenie fabryki śmierci, świadectwo cierpienia i upodlenia więźniów Auschwitz, gdzie słowa zostały zamknięte w rysunku wyrażającym misterium śmierci i życia, zła i dobra, rozpaczy i nadziei. Jego wstrząsające obrazy są także poszukiwaniem człowieczeństwa, godności ludzkiej, pozostawiają ślad w sercu człowieka, który je zobaczył; odmieniają ludzkie uczucia, wypalają jak żelazem każdą złą myśl i rozbudzają pragnienie dobra, tego co nas jako ludzi ocala.

Centrum św. Maksymiliana w Harmężach Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanów) gdzie znajduje się wystawa, jest miejscem czasu na modlitwę, refleksję, dyskusję, pogłębienie wiedzy służące ludziom, pokojowi, miłości i pojednaniu pomiędzy różnymi narodami i religiami w duchu św. Franciszka z Asyżu i św. Maksymiliana Marii Kolbe. To tutaj leśnicy planują systematyczne rekolekcje i modlitwy o pokój.

Prezes Stowarzyszenia Leśników „Przyjaźń” im. św. Jana Gwalberta, dr Robert Głodowski zapowiedział, że od września br. w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach będą odbywać się rekolekcje dla leśników połączone z pracami na rzecz muzeum. Równolegle leśnicy będą zdobywać i pogłębiać wiedzę na temat historii obozu, ofiar i oprawców.

***

Relacja z konferencji i obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady w KL Auschwitz.

https://www.youtube.com/watch?v=6jAK2DQmYJs

Relacja z konferencji leśników.

https://www.youtube.com/watch?v=dcxjYNeWMxs

Film dokumentalny z 2013 roku ze świadectwami ocalałych z zagłady Polaków, byłych więźniów politycznych z pierwszego transportu z Tarnowa do KL Auschwitz.

https://www.youtube.com/watch?v=_krjicp9bBo